अहिरानी लघु कथा
” म्हसनवटीनी रेसम ! ”
( अहिरानी लघु कथा ‘ )
” काय करस वं ss वं ss येडी झायी का ? अरे बापरे मरनु . . . मरनु रे ss . . . . वाचाडा रे कोनी .. वाचाडा रे ss . . . जीवना आकांत करीसन तो वरडी राह्यंता . . रेसमना नवरा दोन्ही पायेसम्हाईन जायेल व्हता . अधू व्हता ‘ पांग्या व्हता . गावना भाहिर एक वावरमा मोठ्ठी सरकारी हेर व्हती . रेसमना नवरा ना दोन्ही बगलेसमा कुबड्या व्हत्यात ‘ . ! तिनी एकदमच आव दखा नी ताव त्या कुबडी ले अश्शी जोरमा लाथ मारी ते इच्चारू नका .
आनी बये त्यांना बखाटा धरात आनी त्यांना मांगे अशी लाथ घाली तिनी ‘ एकच लाथमा त्याले तिनी हानी पाडा तो त्या हेरमाच पडना . पडता पडता त्यानी जीवना इतला आकांत कयात पन तिले दया नई ऊनी .अरे बापरे ss . . . ‘ अरे ss मरनु रे ss . . मरनु रे ss आनी त्या हेरना पानीमा पडताच जोरमा ” धप्पा ss क ” अस्सा आवाज झाया . नुकताच पानी पडी जायेल व्हता हेरले म्हामुर पानी व्हतं .
पानी भाहिर लोंग उसयी उथं . तिनी आजुबाजुले दखं कोनी दखाई नई राह्यतं . कुतरं बी कथं दखाई नई राह्यंत . बये ‘ दोनच मिनिटमा हो … दोनच मिनिटमा तिनी तिना नवराना खे करी टाका . . . मायन्यान कदी भो . पह्यलेच तिना नवरा दोन्ही पायना लंगडा व्हता बिचारा . कुबड्या लिसनच चाले तो .
पन मी म्हनस तसं दखाले गये ते त्यांना पासुन तिले कवडीना तरास नई व्हता ना हो …
एक फद्याना तरास नई व्हता . मंग असो करो का तिनी ‘ ? नई तुमीनच सांगा बरं ! असं कराले जोयजेल व्हतं का ? मंग डोकं फिरेलच म्हनो की नई ? हाई तिना डोक्साम्हान हाई राख कथाईन घुसनी व्हई बरं ! रेसम घर ऊनी मस्त ‘ कोनले हाक ना बोंब ! तिरमक आनी रेसम गावना भाहिर म्हसनवटीम्हानच राहेत . तिरमक तिना नवरानं नाव व्हतं .
तठे एक पतरानं झोपड् त्यासले गरामपंचाईतनी बांधी दिंथ . तिरमक पायना अधू व्हता त्यानावर दया म्हनीसन गावना लोकेसनी ठराव करीसन म्हसनवटीनी देखभाल कराना करता कामवर त्यासले ठेल व्हतं . पीरित बिरीत उनं का त्यासले बैतन फाटा ‘ गवऱ्या काढी देवानं ‘ त्या रचू लागानं ‘ हाई त्यासनं काम . म्हसनवटीम्हान झाडझूड करानी ‘ झाडेसले पानी देवानं ‘ आनी मंग पीरीत वर येनारा नीवद खावाना पूजाना येल पैसा त्या त्या राखाडामा चाफलत बसेत . तव्हढच मीठ मिरची व्हई जाये . त्यांनावरच त्यासनी गुजरान व्हती .
गराम पंचायत महिना भरना पैसा देत . पन त्या गावमा कोनी गचकना का त्यांनी त्या वाट दखत बठे . घरमा काहीच नई राहे ना हो . एक रुप्या भेटना तरी त्यासना तो भागना व्हता . म्हसनवटीनी रेसम म्हनीसन गावमा वयखेत तिले बर का ! काय मस्त सुखी सवसार व्हता त्यासना . म्हसनवटीम्हान त्यासनी बाग फुलायेल व्हती . सवसारनी बाग फुलाडता फुलाडता त्यासना सवसारना बगीचामा दोन टप्पोरा गुलाबना फुले कवय फुलनात हाई पन त्यासले कयनं नई .
सुखना सवसार व्हता त्यासना . दोन्ही पोरे म्हसनवटीम्हानच बागडेत . पीरित ऊनं का मायना संगे राख चाफलत बसेत . बये त्यासले कसा कसानी भिती नई वाटे . थंडी , ऊन ‘ वारा मा उघडा नी नागडा फिरेत . पीरित वरनं दही भात ना नीवद मस्त राखाडावर बसीसनच बोटे बाटे चाटीसन पुसी पासी टाकेत . त्यासले आमावस लागे नई ना भूत खेत नी कस्सा कस्सा नी भिती नई वाटे . कशी वाटी हो ..? धाकलपन पासूनच त्या तठे रातदिन पडेत . तो भ्याव आपले त्यासले नई वाटे .
बये ‘ त्या पोरेसना आंगवर धड कपडा बी नई राहेत हो . म्हसनवटी त्यासनं घर आंगन व्हई गयथं . रेसम नवराले म्हसनवटीम्हानच कामले रात दिन मदत करे . तीच बठ्ठ आवरू लागे . त्यांना वरी जास्त काम व्हये नई . मस्त चालु व्हतं त्यासनं . पन मंग हाई एकदम असं काय घडनं ? हाऊ राक्षसी ईच्चार कसा काय तिना डोक्सामा घुसना कोन जान ? दोन गोजीरवान पोरे त्यासना
सुखी सवसारमा उनात मंग असा येडा ईचार काबर क्या तिनी ? तिरमक काममा येडा राहे .
सक्कायमा गुईनी च्या उकाईसन पी लेवानी आनी झोपडा म्हाईन भाहिर ये झाडु , बुडुक लिसन म्हसनवटीम्हान झाडझूड करे . पहिलेच तो अधू व्हता . पन काम कदी बशी बशी करे ‘ कदी वाकी वाकी जागा सवारी टाके . फुलेसना झाडेसले बादली बादली पानी दखाडी दे .
त्यासनं रडत कुढत का व्हयेना मस्त चालु व्हतं . सवसारना येल वरना गुलाब त्यासले जीवकी परान व्हतात . पन मंग असा येडा इच्चार रेसमना डोक्सामा कसा ऊना व्हई ? का हो मंग हाई ईचार करा सारखीच गोट शेना । . काय व्हतं मंडई ‘ म्हसनवटीना भाहिर एक शी ‘ पाटा ‘ वरवंटा करनारी म्हतारीनं झोपड् व्हतं . तिले एक नयतरना पोरगा व्हता . तो आनी त्यांनी माय दोन्हीच राहेत . त्यान माय दगडेसना शी ‘ वरवंटा करे आनी गधडाना पाठवर ठीसन गावो गाव इकाले जाये . तो काय रिकामाच राहे घरच राहे .
रिकामा सांड म्हंतसना तसा ! काया ढूस व्हता पन तगडा तुगडा व्हता . त्यानी नीयत रेसमवर कदी पासून फिरी जायेल व्हती . रेसमपन त्यांना मा येडी व्हई गयथी असच समजा तुमीन . रेसमना त्या नयतरना पोऱ्या वर जीव जडना त्या मंग रोजच भेटेत .
आंगेच झोपडी व्हती . तिले कोठे कोसभर जानं पडनार व्हतं ? पन दिन पर दिन त्या जास्तच जास्त जोडे राव्हाले लागी गयथात . इतला जोडे त्यासले एकमेक ना बिगर करमे नई . पन त्यासना म्हझार तिरमक नावनी मोठी भीत आडवी ये . हाई भितड् कसं धसाडता ई याना ती ईचार करे . पोरेसनं काय करानं ते दखाई जाई . . तो पोऱ्या आनी रेसम एक मेक सिवाय बिलकुल राव्हाल तयार नई व्हतात . ‘ तिना नवराना ‘ तिरमकना कसा काटा काढाना त्याले कसं दूर करता ई यामान ती चिंतामान पडी गयथी . रातरातभर तिले जप नई ये त्याना करता ती तरमये .
मंग तिनी पक्का ईचार कया . तिनी नवराले सांग ” काय वं म्हंत मी काय सांगस . . ” काय सांगस रेसम ? ” वं माय ‘ तुमीन आथा ते दखा . . ” काय दखाले लावस ? .. ” वं मी म्हंत ‘ कितला दिन मा म्हसनवटीम्हान अडकी पडशात ? ” ” मंग ‘ काय सांगस ? ” ” कानी ‘ सरकारी हेर शे गावना भाहिर . तठे आपल्या वट् डकनी शेतीस . त्यासनी पहाटे रामपहाटामा पूंजा करी येऊत . . दखा काई तरी नवा मार्ग सापडी आपले ‘ ” काई बी काय सांगस ? येडी झायी का ? ” ” वं जावाले कोठे पैसा लागाव शेत ? . नई हा … नई हा .. करत करत तिनी त्याले बरोबर पटाडी लिनं .
फुसली फासलाई त्याले पटाडीसन बराबर झापाटामा उठाडी सन गावना भाहिर सरकारी हेर जोडे लई गई . आनी तिनी असा परकारे आपला नवराना असा काटा काढा . रेसमले वाटनं रामपहारामा कोनीच आपले दखं नई . मांजर डोया लाईसन दुध पेस तिले असं वाटस आपले कोनीच दखत नई .
पन तिन दुर्दैवं म्हना . त्या दिन झापाटाम्हानच गावम्हातला आंबा बेडनारा आसाराम त्या सरकारी हेरना लागिसन बांधवरना लंगडया आंबावर आंबा बेडी राह्यंता . माज तो आंबाना झाडना झेंडावर जाई बसेल व्हता . त्याना हातमा भली मोठी आकडी व्हती . झाडना शेंडावर बसीसन आंबा बेडी राहयंता . तवय एक कैरी पडनी व्हती . तिना कानवर तो आवाज गया पन तिले काय वाटनं वारं वावदनन्या पहाटामा कैऱ्या ‘ सागा पडत राहतीस .
असं म्हनीसन तिनी तथी ध्यान दिनी नई . आसारामना मनमा शंका उनी त्यासले दखताच तो गम्मत दखत बठना . कारन त्या पोऱ्याना नी तिना येडा चाया गावमा बात पसरी जायेल व्हती .
त्याले शंका ऊनी नी तो गप बठीसन गंमत दखत बठना . तिनी त्याले हेरमा ढकलताच तो ते भेमलाईच ग्या ना आनी भेमलाईसन धूम गावकडे वडांगे ‘वडांगे ‘ आडा सगरना रस्ता धरी पयतच ऊना . आनी धापा टाकत गावना पाटील ‘ पोलीस पाटील आखों दोन चार लोकेसले डोया वरी दखेल हकीकत सांगी . तो ते पुरा घामेघूम व्हई गयथा हो .
बये वल्ला व्हई गयथा . सब्दे बी फुटेत नई त्यान तोंड वाटे . हाई ऐकताच पोलीस पाटील नी गावम्हातला पोलीसले बलावं . आनी रेसमले अटक झायी . आनी पोलीस ‘ सरपंच गावना पाटील यासना साक्षीमा तिरमकनं पिरीत हेर म्हाईन भाहिर काढ् . पंचनामा कया ‘ आनी जाबजवाब लिसन तिले पोलिसेसनी गाडीम्हान टाक् . आनी त्या पोऱ्याले बी अटक झायी दोन्हीसले सहेर ना मोठा पोलीस स्टेशनले लई ग्यात .
दखता दखता गावमा हवा ना गत बातमी पसरी गई . गोतमा बईन ‘ धुरपता आजी ‘ शांता माय या बठ्ठया बाया तोंडले पदर लाईसन गप्पा करी राह्यंत्यात . शांता माय कशी म्हने ” वं काय रांड शे वं हाई ‘ मरी माय खाव तिले ” तवसामा धुरपता आजी म्हने ” कोन ले म्हनी राह्यनी वं ? ” वं ती मुस्सड तोंड म्हसनवटी नी रेसम . . नवराले खायी गयी . ” नई ते काय वं माय ! ” तवसामा गोतमा बईन बोलनीच ” वं तीना झिपाटा धरी गावमा उलट् टांगाले जोयजे ” न तवसामा शांता माय म्हने “जाऊ दे वं आते कोर्टा म्हानच काय व्हई ते व्हई . . शिलगु दे तथ्थ .. ! ”
पन आथा पाटील ना वट्टावर खाट वर त्या धाकल्ला लेकरे किलवाना तोंडे करीसन बसेल व्हतात . त्यासना मायले पोलीस धरी लई ग्यात दोन्ही लेकरे भलता रडनात . ढसा ढसा रडनात . पन त्यासले त्या लेकरेसले काय माहित . रडी रडी डोया त्यासना सुजी गया व्हतात . काय झाये नी काय नई त्या लेकरेसले काय माहित ? खरं सांगू का ‘ रेसमनी असं वागाले नई जोयजे व्हतं . रेसमनी मयकी वाट निवडी त्यांनाच चटका लहान लेकरेसले बसनात . सोयताना पायवर दगड पाडी लिदा तिनी .
सोना सारखा लेकरे किलवाना तोंड करीसन रडी रडी बिच्चारा अजुन बी त्यासना हुंदका थांबी नई राह्यंता . त्यासले काईच उमजे नई . म्हसनवटीनी रेसम म्हसनवटीम्हान राख गोया करे . लाकडे फोडे आते खडी फोडनी पडी . सोना सारखा लेकरेसनं काय व्हई मना मांगे ना त्यासले आते बाप ना त्यासले माय . ” मी काय करी बसनु हाई ? . ” हाऊ ईचार तिले भंडाडा शिवाय राहाव नई . पन आते काय उप्योग ? ती धुंदी ‘ ती नशा . तिले बरबाद करी गयी . . . बरबाद करी गयी . . . बरबाद करी गयी .
विश्राम बिरारी ‘ धुळे . 9552074343 . . . .